Osmanlı Ordusu Geç Dönem Üniforma, Rütbe ve İşaret Kılavuzu

Osmanlı zamanında ordu kıyafetinde yer alan rozetler, apoletler gibi işaretlerin ne anlama geldiğini gözden geçirelim...

Tanzimat tan 1900'lerin başına kadar Osmanlı ordusu rütbe şekil ve işaret konusunda Avrupa ordularından büyük oranda etkilenmiş olsa da kendine has bir stil de yaratmayı başarmıştır. Ancak günümüzde bu stil cumhuriyet harici üniformalarıyla epey basitleşmiş, anlaşılması kolaylaşmış çağına daha ayak uydurmuştur.

Resimler ve bilgiler Mahmud Şevket Paşa' nın (1856-1913.) İki ciltlik eseri "Osmanlı teşkilât ve kıyafet-i askeriyesi" kitabından alınmıştır...

Osmanlı ordusunda rütbeler; 

Nefer (Er)
Onbaşı
Çavuş
Başçavuş

Zabitan rütbeleri 4 tanedir:

Mülazım-ı sani : Teğmen

Mülazım-ı evvel : Üsteğmen

Yüzbaşı : Bu Osmanlı ordu sisteminde 80'lere kadar TSK'da hala olan ön Yüzbaşı'yı karşılayan bir rütbedir.

Kolağası : Kıdemli Yüzbaşı'yı karşılayan rütbedir. Bir süvari ya da piyade kolu yönetecek sorumlulukta rütbedir.

Paşalar ise şunlardır :

Mirliva : Liva komutanı. Liva bir tugaydır. Tuğgenerale denk gelir.
Ferik : Tümen komutanlığı ile kolordu komutanlığı arasında gidip gelmektedir.
1. ferik : Ordu komutanı sorumluluğundadır.
Müşir : Mareşal rütbesidir.

Üniformalar 1-6:

  1.  Yaveran-ı hazret-i şehr-i-yari'den dragon elbiseli ferik (Padişahın yaverlerinden hafif süvari üniformalı general)
  2. Yaveran-ı hazret-i şehr-i-yari'den büyük üniformalı topçu ferik (Padişahın yaverlerinden topçu büyük üniformalı general)
  3. Yaveran-ı hazret-i şehr-i-yari'den büyük üniformalı piyade miralayı (Padişah yaverlerinden piyade albay)
  4.  Maiyyet-i seniyye-i mülükane'den dragon elbiseli çavuş (Padişah'ın öz maiyetinde görev yapan hafif süvari çavuşu)
  5.  Tüfengi bölüğü efradından (Tören muhafız bölüğü askerlerinden)
  6.  Hademe-i hassa-i şahane kolağalarından (Padişahın hususi işlerini gören birlikten bir yüzbaşı)

Üniformalar 7-12:

  •  7. Küçük üniformalı piyade mirliva
  •  8. Büyük üniformalı piyade ferik
  •  9. Ceketli piyade mirliva
  •  10. Apoletsiz, küçük üniformalı piyade ferik
  •  11. Cumalık elbisesini labis, erkan'ı harbiye binbaşı
  •  12. Küçük üniformalı piyade binbaşı

Üniformalar 13-18:

  • 13. Piyade mülazım
  • 14. Sarıklı zuhaf alayı zabitanından şalvarlı sarıklı zuhaf alayı subaylarından biri. İki zuhaf alayından biri fesli diğeri sarıklıydı.
  • 15. Kaputlu piyade yüzbaşı
  • 16. Nişancı yüzbaşı
  • 17. Esna'yı harikde itfaiye zabitanından yangına müdahale itfaiye subaylarından.
  • 18. Gündelik elbiseli itfaiye zabiti (subayı)

Üniformalar 19-24:

  • 19. Yağmurluklu piyade neferi (Eri)
  • 20. Piyade onbaşı
  • 21. Fesli zuhaf alayı'ndan selamlık elbiseli nefer (Selamlık padişahın ziyaretçi kabul ettiği yer olduğundan sarayın o kısmındaki askerler selamlık elbisesi giyerdi)
  • 22. Sarıklı zuhaf alayı'ndan selamlık elbiseli nefer
  • 23. Fesli zuhaf alayı'ndan gündelik elbiseli nefer
  • 24. Sarıklı zuhaf alayı'ndan gündelik elbiseli nefer

Üniformalar 25-30:

  • 25. Müsellah itfaiye neferi (silahlı itfaiye eri)
  • 26. Esna'yı harikde itfaiye neferi (yangına müdahale itfaiye eri)
  • 27. Piyade mızıka efradından (erlerinden)
  • 28. Piyade taburlarından trampetçi
  • 29. Nişancı taburlarından boruzen (borazancı)
  • 30. Piyade ilave efradından

Üniformalar 31-36:

  • 31. Hademe-i hassa süvari 4. alay ümerasından (padişahın hususi birliğinin 4. alay üstsubaylarından)
  • 32. Hassa süvari 4. alay ümerasından.
  • 33. Süvari mızraklı alay ümerasından.
  • 34. Süvari (okunmuyor) alayı ümerasından.
  • 35. Kara papak aşiretine mensup hamidiye süvarisi ümerasından.
  • 36. Hamidiye süvari harb alayları zabitanından.

Üniformalar 37-42:

  • 37. Kale topçu efradından (erlerinden)
  • 38. Küçük üniformalı topçu zabitanından (subaylarından)
  • 39. Topçu zabitan (subayı)
  • 40. Süvari topçu nefer (eri)
  • 41. Topçu seyyar arabacı efradından (topçu ulaştırma erlerinden)
  • 42. Piyade veya cebel topçu efradından (piyade veya dağ topçusu erlerinden)

Üniformalar 43-48:

  • 43. Kale topçu efradından (Erlerinden)
  • 44. Küçük üniformalı topçu zabitanından (Subaylarından)
  • 45. Topçu zabitan (sSubayı)
  • 46. Süvari topçu nefer (Eri)
  • 47. Topçu seyyar arabacı efradından (Topçu ulaştırma erlerinden)
  • 48. Piyade veya cebel topçu efradından (Piyade veya dağ topçusu erlerinden)

Üniformalar 49-54:

  • 49. Tabur katibi (yazıcısı. devlet-i ali osmanda okuma yazma bilen pek kimse olmadığından yazıcılar haberciler eskiden genelde subaydı. Efraddan ise de özel üniforma giyiyordu)
  • 50. Tabur imamı (Bunların da kendi aralarında bir hiyerarşisi vardı. Tabur imamları alay imamlığından müftülüğünden emir alan yarı subaylardı)
  • 51. Dersaadet alayına mensup piyade jandarma çavuş (İstanbul'da konuşlu jandarma alayına bağlı j. çvş)
  • 52. Piyade jandarma zabit (Subayı)
  • 53. Süvari jandarma zabit (Subayı)
  • 54. Dersaadet alayına mensup süvari jandarma neferi (İstanbul'da konuşlu jandarma alayına bağlı j. süvari er)

Üniformalar 55-62:

  • 55. Erkan-ı harbiye namzedi (Kurmay subay adayı)
  • 56. Mekteb-i harbiye şakirdanından - eğitim kıyafetiyle (Askeri okul öğrencileri osmanlı devrinde şakirt'tiler. eğitim kıyafetli harbiyeli öğrenci)
  • 57. Mekteb-i harbiye şakirdanından - harici kıyafetli
  • 58. Mühendishane-i şehr-i hümayun harbiyesinden (Harbiye topçu okulu öğrencisi)
  • 59. Mekteb-i tıbbiye-i şahane-i harbiye şakirdanından : (Askeri tıp akademisi öğrencisi)
  • 60. Baytar harbiyesi şakirdanından (Askeri veteriner fakültesi öğrencisi)
  • 61. Baytar rüşdiyesi şakirdanından (Askeri veteriner ortaokul öğrencilerinden)
  • 62. Mekteb-i rüşdiye-i askeriye şakirdanından (Askeri ortaokul öğrencilerinden)

Üniformalar 63-68:

  • 63. Bahriyeden küçük üniformalı sınıf-ı harp kaymakamı (Deniz kuvvetlerinden küçük üniformalı muharip sınıf yarbayı)
  • 64. Bahriye silahendaz zabitanından (Deniz piyade subaylarından)
  • 65. Bahriye silahendaz efradından (Deniz piyade erlerinden)
  • 66. Yazlık elbiseli gemici neferi
  • 67. Mekteb-i bahriyye-i şahane harbiyesi şakirdanından (Deniz harp okulu öğrencilerinden)
  • 68. Haddehane şakirdanından (Demir eritme ve tersane sınıfı öğrencisi)

Setre : Önü çift veya tek sıra düğmeli, yakalı, çuhadan üniforma. bkz bir donanma setresi:

Nimten : İtfaiye subay ve erlerine özel düğmeleri göğse kadar iliklenen kısa ceket.

Üniforma yaka işaretleri:

  • 69. Teftiş-i askeri komisyonu setre ve ceketi (Yüksek askeri denetleme kurulu setre yakası)
  • 70. Hademe-i hassa-i şahane setresi (Padişahın hususi işlerini gören birliğin setre yakası)
  • 71. Tüfengi bölüğü efradı setresi (Tören muhafız bölüğü erleri setre yakası)
  • 72. Erkan-ı harbiye paşaları setresi ve umum erkan-ı harbiye ceketi (Genel kurmay paşaları setre ve ceket yakaları)
  • 73. Erkan-ı harbiye ümera ve zabitanı setresi (Genelkurmay üstsubay ve subay setre yakaları)
  • 74. Piyade ve istihkam setresi ve genel olarak ceketler
  • 75. Piyade ve ümera zabitanı setresi
  • 76. Nişancı taburları ümera ve zabitanı setresi
  • 77. Nişancı taburları ümera ve zabitanı ceketi
  • 78. İtfaiye ümera ve zabitanı nimteni
  • 79. Piyade efradı setresi
  • 80. Nişancı taburları efradı setresi
  • 81. İtfaiye efradı nimteni
  • 82. Piyade mızıka efradı setresi
  • 83. Süvari erkan, ümera ve zabitanı setresi
  • 84. Birinci mızraklı süvari alayı ümera ve zabitanı setresi
  • 85. Dördüncü süvari alayı ümera ve zabitanı setresi
  • 86. Nizamiye süvari alayları efradı setresi
  • 87. Süvari ertuğrul ve birinci mızraklı alayları efradı setresi
  • 88. Süvari dördüncü alay efradı setresi
  • 89. Genel olarak topçu setresi
  • 90. Kale topçu efradı setresi
  • 91. İstihkam ümera ve zabitanı setresi
  • 92. İstihkam ümera ve zabitanı ceketi
  • 93. İstihkam efradı setresi

Yakalar 95-116:

  • 95. Etıbba'dan ümera ve zabitan setresi (Doktor üstsubay ve subay setresi)
  • 96. Birinci istihkam taburu ümera ve zabitanın selamlık ceketi
  • 97. Birinci istihkam taburu efradının selamlık ceketi
  • 98. Etıbba paşaları setresi ve genel etıbba ceketi (Doktor general setresi ve genel doktor ceketi)
  • 99. Eczacı setresi
  • 100. Eczacı ceketi
  • 101. Cerrahan setresi (Cerrahların setresi)
  • 102. Cerrahan ceketi
  • 103. Piyade jandarma ümera ve zabitan ve efradı setresi
  • 104. Taşra süvari jandarma zabitan ve efradı setresi
  • 105. Taşra piyade jandarma başçavuş setresi
  • 106. Taira piyade jandarma çavuşu
  • 107. Taşra süvari jandarma bölük emini
  • 108. Taşra süvari jandarma onbaşı
  • 109. Erkan-ı harbiye namzed setresi
  • 110. Mekteb-i harbiye'i şahane şakirdanı setresi
  • 111. Mekteb-i idadi-i askeriye şakirdanı setresi (Askeri lise öğrencileri setresi)
  • 112. Mühendishane-i berri hümayun topçu şakirdanı setresi
  • 113. Mekteb-i tıbbiye-i şahane harbiyesi şakirdanı setresi (Askeri tıp akademisi öğrencileri setresi)
  • 114. Mekteb-i tıbbiye-i şahane idadisi şakirdanı setresi (Askeri tıp lisesi öğrencileri setresi)
  • 115. Mekatib-i rüşdiyye-i askeriyye (Askeri ortaokullar)
  • 116. Baytar ve eczacı şakirdanı setresi

Yakalar 117-132:

Kol işaretleri 133-148:

  • 133. Teftiş-i askeri komisyon-u alisi azası - miralay (yüksek askeri denetleme kurulu üyesi - albay)
  • 134. A'za-yi askeriyye komisyonu alisi azası - miralay
  • 135. Hademe-i hassa-i şahane -kolağası
  • 136. Tüfengi bölüğü efradı
  • 137. Yaveran-ı hazreti şehriyari'den dragon elbisesi iktisa edenlere mahsus setrelerin iç kolu
  • 138. Yaveran-ı hazreti şehriyari'den dragon elbisesi iktisa edenlere mahsus setrelerin dış kolu
  • 139. Müşiran-ı a'zam (Mareşaller)
  • 140. Piyade ferikanı - beyazşerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 141. Piyade mirliva
  • 142. Piyade miralaylar - beyazşerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 143. Piyade kaymakamlar
  • 144. Piyade binbaşılar
  • 145. Piyade kolağalar
  • 146. Piyade yüzbaşılar
  • 147. Piyade mülazım-ı evveller
  • 148. Piyade mülazım-ı saniler

Kol işaretleri 149-164:

  • 149. Kolağası muavinleri
  • 150. Piyade başçavuşlar
  • 151. Piyade çavuşlar
  • 152. Piyade bölükeminler
  • 153. Piyade onbaşılar
  • 154. Nişancı taburları küçük zabitanı
  • 155. okunmuyor
  • 156. okunmuyor
  • 157. Piyade alay eminleri
  • 158. Piyade alay katipleri
  • 159. Piyade tabur katipleri
  • 160. Alay müftüleri
  • 161. Alay imamları
  • 162. Tabur imamları
  • 163. Nişancı taburları ümera ve zabitanı - binbaşı
  • 164. Nişancı tabur katipleri

Kol işaretleri 165-180:

  • 165. Nişancı taburları neferatı
  • 166. İtfaiye ümera ve zabitanına mahsus nimten kolu - binbaşı
  • 167. İtfaiye tabur katiplerine mahsus nimten kolu
  • 168. İtfaiye neferatına mahsus nimten kolu
  • 169. Süvari paşalar - mirliva beyaz şerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyariye mahsustur
  • 170. Süvari ümera ve zabitanı - kaymakam beyaz şerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyariye mahsustur
  • 171. Süvari alay katipleri
  • 172. Birinci mızraklı süvari alayı ümera ve zabitanı - miralay
  • 173. Süvari ertuğrul alayı ümera ve zabitanı - miralay
  • 174. Süvari dördüncü alayı ümera ve zabitanı - kolağası
  • 175. Birinci mızraklı süvari alayı nefaratı
  • 176. Nizamiyye ve redif süvari nefaratı (Muvazzaf ve ihtiyat süvari eratı)
  • 177. Süvari ertuğrul alayı nefaratı
  • 178. Süvari dördüncü alayı nefaratı
  • 179. Topçu paşalar - mirliva beyaz şerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyariye mahsustur
  • 180. Topçu ümera ve zabitanı - miralay beyaz şerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyariye mahsustur

Kol işaretleri 181-196:

  • 181. Topçu neferat
  • 182. İstihkam ümera ve zabitanı - kolağası
  • 183. Topçu cephane başçavuşları
  • 184. Topçu cephane çavuşları
  • 185. İstihkam çavuşları
  • 186. İstihkam neferat
  • 187. Sanayi alayları neferatına mahsus ceket kolu
  • 188. Piyade jandarma ümera ve zabitanı - kaymakam
  • 189. Dersaadet alayı piyade jandarma neferatı
  • 190. Dersaadet alayı süvari jandarma nefaratı
  • 191. Taşra süvari jandarma zabitanı - yüzbaşı
  • 192. Dersaadet alayı piyade jandarma çavuşları
  • 193. Dersaadet alayı süvari jandarma bölük eminleri
  • 194. Ecnebiden biriyle tekellüme müktedir mekteb-i harbiye şakirdanı (bir yabancıyla akıcı konuşabilen harp okulu öğrencisinin kol yakası ve şevronu. bu dil o yıllarda hemen hemen tümüyle fransızca olsa gerektir. harbiye'nin yabancı dile verdiği önem kuruluşundan beri asla değişmemiştir)
  • 195. Mekteb-i harbiye-i şahane şakirdanı - ikinci yıl
  • 196. Mühendishane-i berri-i hümayun topçu şakirdanı - ikinci yıl

Kol işaretleri 197-211:

  • 197. Mühendishane-i bahri hümayun istihkam şakirdanı - birinci yıl (Deniz harp okulu istihkam öğrencisi birinci yıl)
  • 198. Mekteb-i tıbbiye-i şahane şakirdanı - beşinci yıl (Askeri tıp akademisi öğrencisi beşinci yıl)
  • 199. Mekteb-i rüşdiyye-i askeriye şakirdanı - ikinci yıl (Askeri ortaokul öğrencisi ikinci yıl)
  • 200. Baytar ve eczacı rüştiyesi şakirdanı - birinci yıl
  • yan yazı - büyük üniformalık setre kolları
  • 201. Yaveran-ı hazret-i şehriyari'den piyade ferik
  • 202. Yaveran-ı hazret-i şehriyari'den dragon elbisesi iktisab edenlere mahsus setrelerin dış kolu - ferik
  • 203. Yaveran-ı hazret-i şehriyari'den dragon elbisesi iktisab edenlere mahsus setrelerin iç kolu - ferik
  • 204. Teftiş-i askeriye komisyon-u alisi azasından piyade ferik
  • 205. Piyade erkan ve ümerası - miralay
  • 206. Nişancı taburları ümerası
  • 207. Birinci mızraklı süvari alayı ümerası - kaymakam - ay ve yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyari'ye mahsustur.
  • 208. Dördüncü süvari alayı ümerası - binbaşı - ay ve yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyari'ye mahsustur.
  • 209. Süvari ertuğrul alayı ümerası - binbaşı - ay ve yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyari'ye mahsustur.
  • 210. İstihkam ümerası - Miralay
  • 211. Jandarma ümerası - Binbaşı

Kol işaretleri ve omuz apoletleri 212-228:

  • 212. Erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sıhhiye paşalar - mirliva - beyazşerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 213. Erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sıhhiye ümerası- mirliva - beyazşerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 214. Erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sıhhiye zabitanı - mirliva - beyazşerit ve sarı yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 215. Nişancı taburları ümera ve zabitanı - binbaşı
  • 216. Süvari ve topçu erkan, ümera ve zabitanı - ay ve yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur
  • 217. Süvari ve topçu erkan, ümera ve zabitanından maiyet-i seniyye'de bulunanlar
  • 218. İstihkam ümera ve zabitanı - kolağası
  • 219. Müşiran-ı azam'a mahsus
  • 220. Piyade ve istihkam ferikanına mahsus
  • 221. Erkan-ı harbiye, piyade ve istihkam mirlivalarına mahsus
  • 222. Süvari erkan, ümera ve zabitanına mahsus
  • 223. Ertuğrul ve birinci mızraklı süvari alayları erkan ümera ve zabitanına mahsus
  • 224. Nizamiye süvari alayları efradına mahsus
  • 225. Süvari ertuğrul alayı efradına mahsus
  • 226. Topçu erkan ümera ve zabitanına mahsus
  • 227. Topçu efradına mahsus
  • 228. Mühendishane-i berr-i hümayun topçu şakirdanına mahsus

Ceket setre ve yağmurluk lambaseleri ve setre apoletleri 229-256:

  • 229. Ferik
  • 230. Mirliva
  • 231. Miralay
  • 232. Kaymakam
  • 233. Binbaşı
  • 234. Kolağası
  • 235. Yüzbaşı
  • 236. Mülazım-ı evvel
  • 237. Mülazım-ı sani
  • 238. Alay emini ve erkan-ı harp kolağası
  • 239. Alay katibi
  • 240. Tabur katibi
  • 241. Hademe-i hassa-i şahane setre lambasesi
  • 242. Tüfengi bölüğü efradı setre lambasesi
  • 243. Piyade efradı setre ve yağmurluk lambasesi
  • 244. Nişancı taburları efradı setre ve yağmurluk lambasesi
  • 245. Musika efradı setre lambasesi
  • 246. Süvari ve topçu efradı yağmurluk lambasesi
  • 247. İstihkam efradı setre ve yağmurluk lambasesi
  • 248. Birinci istihkam taburu zabitan ve efradı ceket lambasesi
  • 249. Jandarma efradı yağmurluk apoleti
  • 250. Mekteb-i rüşdiyye-i askeriyye setre ve yağmurluk lambasesi
  • 251. Müşir
  • 252. Ferik
  • 253. Mirliva
  • 254. Miralay
  • 255. Kaymakam
  • 256. Binbaşı

Setre apolet ve köprüleri, yağmurluk apoletleri 257-282:

  • 257. Kolağası
  • 258. Yüzbaşı
  • 259. Mülazım-ı sani
  • 260. Mülazım-ı evvel
  • 261. Nişancı taburları zabitanı- kolağası
  • 262. İstihkam taburları zabitanı - yüzbaşı
  • 263. Süvari ertuğrul alayı zabitanı - yüzbaşı
  • 264. Ertuğrul ve birinci mızraklı süvari alayları zabitanı - kaymakam
  • 265. Birinci mızraklı süvari alayı zabitanı - mülazım
  • 266. Birinci mızraklı süvari alayı efradı
  • 267. Büyük üniformalık setre apolet köprüsü
  • 268. Büyük üniformalık istihkam setre apolet köprüsü
  • 269. Büyük üniformalık süvari dördüncü alayı setre apolet köprüsü
  • 270. Müşir
  • 271. Ferik
  • 272. Mirliva
  • 273. Miralay
  • 274. Kaymakam
  • 275. Binbaşı
  • 276. Kolağası
  • 277. Yüzbaşı
  • 278. Mülazım-ı evvel
  • 279. Mülazım-ı sani
  • 280. Alay emini ve erkan-ı harp kolağası
  • 281. Alay katibi
  • 282. Tabur katibi

Düğmeler ve kordonlar 283-306:

  • 283. Büyük üniformalık setre düğmesi
  • 284. Küçük üniformalık setre düğmesi
  • 285. Yağmurluk düğmesi
  • 286. Ceket düğmesi
  • 287. Kol ve spolet düğmesi
  • 288. Efrad setre ve yağmurluk düğmesi
  • 289. Süvari yağmurluğu ve büyük üniformalık setre düğmesi
  • 290. Süvari küçük üniformalık setre düğmesi
  • 291. Süvari ceket düğmesi
  • 292. Süvari kol düğmesi
  • 293. Efrad setre ve yağmurluk düğmesi
  • 295. Ertuğrul alay setre ve yağmurluk düğmesi
  • 296. Ertuğrul alayı kol düğmesi
  • 297. Topçu yağmurluk düğmesi
  • 298. Topçu setre ve ceket düğmesi
  • 299. Yaveran-ı hazret-i şehriyari kordonu
  • 300. Hademe-i hassa-i şahane kordonu
  • 301. Erkan-ı harbiye kordonu
  • 302. Süvari ertuğrul alayı erkan, ümera ve zabitan kordonu
  • 303. Musika efradı kordonu
  • 304. İtfaiye kordonu
  • 305. Dersaadet jandarma alayı süvari efradı kordonu
  • 306. Makam yaveranlığına mahsus kordon

Bahriye (Denizci) üniformaları 307-331:

  • 307. Setre ve yağmurluk düğmesi
  • 308. Ceket düğmesi
  • 309. Kol ve yelek düğmesi
  • 310. Erkan ve ümera kılıç kayışı
  • 311. Zabitan kılıç kayışı
  • 312. Paşalara mahsus apolet köprüsü - ferik
  • 313. Ümeraya mahsus apolet köprüsü
  • 314. Zabitana mahsus apolet köprüsü
  • 315. Ümeraya mahsus apolet köprüsü - ferik
  • 316. Ümeraya mahsus apolet köprüsü - binbaşı
  • 317. Zabitana mahsus apolet köprüsü - mülazım
  • 318. Etıbba lambasesi
  • 319. Cerrahan lambasesi
  • 320. Eczacı lambasesi
  • 321. Müşir
  • 322. Ferik
  • 323. Mirliva (ay ve yıldız yaveran-ı hazret-i şehriyarına mahsustur)
  • 324. Miralay (çapa ve yıldız bahriye erkan-ı harbiye'ye mahsustur)
  • 325. Kaymakam
  • 326. Binbaşı
  • 327. Kolevvel (Denizcilerde Osmanlı kara ordusundaki piyade kolunun karşılığı olan rütbe burada ikiye ayrılır. Karadaki sağ kol ve sol kolun ağaları aynı rütbededirler ve apoletlerinde fark yoktur. Osmanlı deniz kuvvetlerinde ise bu ikisinin rütbeleri protokolde aynı olsa da isimleri değişiktir.)
  • 328. Kolsani (bkz yukarıdaki açıklama)
  • 329. Yüzbaşı
  • 330. Mülazım-ı evvel
  • 331. Mülazım-ı sani

Bahriye üniformaları 332-355:

  • 332. Çarkçı binbaşı (Makine dairesi binbaşı)
  • 333. İnşaiye ve sanayi binbaşı - yıldız maiyyet-i seniyye'de bulunanlara mahsustur (İnşaat mühendis binbaşı)
  • 334. Ketebe (Deniz katibi)
  • 335. Sıhhiye binbaşı
  • 336. Eimme (Birinci sınıf deniz imamı)
  • 337. Mekteb-i bahriye-i harbiye - ikinci yıl (Deniz harp okulu)
  • 338. Mekteb-i bahriye-i idadi - üçüncü yıl (Deniz lisesi)
  • 339. Haddehane şakirdi
  • 340. Bahriye rüşdiyyesi - ikinci yıl (Deniz ortaokulu)
  • 341. Gedikli (deniz astsubay)
  • 342. Gedikli şakirdi (Deniz astsubay öğrenci)
  • 343. Bahriye kılıcı
  • 344. Bahriye erkan ve ümera kılıç püskülü
  • 345. Büyük üniformalık setre yakası
  • 346. Büyük üniformalık setre kolu
  • 347. Sertob (Topçubaşı)
  • 348. Serdümen
  • 349. Ateşçievvel - yazlık (Birinci ateşçi - kazan dairesi baş sorumlusu)
  • 350. Ateşçisani - yazlık (İkinci ateşçi)
  • 351. Bölük emini - yazlık
  • 352. Mekteb-i bahriye şakirdanı yaka alameti (Deniz harp okulu yaka işareti)
  • 353. Haddehane şakirdanı yaka alameti
  • 354. Efrad kışlık gömlek yakası
  • 355. Efrad yazlık gömlek yakası

Kılıçlar ve kılıç püskülleri 356-367:

  • 356- Müşirana mahsus (Mareşallere özel)
  • 357- Müşirana mahsus
  • 358- Ferikana mahsus (Korgenerallere özel)
  • 359- Ferik, mirliva, paşalar ve ümeraya mahsus (Generaller ve üst subaylara özel)
  • 360- Erkan-ı harp miralayından kolağasına kadar (Kurmay albaydan kolağasına kadar)
  • 361- Zabitana mahsus (Subaylara özel)
  • 362- Topçu miralayından alay emini 'ne kadar
  • 363- Süvari Ertuğrul ve birinci mızraklı alayları ümerasına mahsus
  • 364- Süvari miralaydan alay emini 'ne kadar
  • 365- Süvari Ertuğrul ve birinci mızraklı alayları zabitanına mahsus
  • 366- Piyade istihkam miralaydan alay emini 'ne kadar
  • 367- Süvari Ertuğrul ve birinci mızraklı alayları efradına mahsus

Kılıçlar 368-376:

  • 368. Erkan-ı harp kolağasından mülazıma kadar
  • 369. Süvari efradına mahsus
  • 370. Topçu kolağasından mülazıma kadar
  • 371. Süvari kolağasından nefarata (erlere) kadar
  • 372. Ertuğrul süvari alayı zabitanına mahsus
  • 373. Piyade ve istihkam kolağasından mülazıma kadar
  • 374. Topçu neferatına mahsus
  • 375. Ertuğrul alayı neferatına (erlerine) mahsus
  • 376. Hamidiye süvari alaylarına mahsus seyf (Osmanlı kılıcı)

Kılıç meç ve kasaturalar 377-384:

  • 377. Topçu neferatına (erlerine) mahsus testereli kama
  • 378. Hademe-i hassa-i şahaneye mahsus (padişahın hususi işlerini gören birliğe özel)
  • 379. Mekteb-i harbiye-i şahane talebesine mahsus (kara harp okulu öğrencilerine özel)
  • 380. Mekteb-i bahriye-i şahane talebesine mahsus (deniz harp okulu öğrencilerine mahsus)
  • 381. Talim meçi
  • 382. Talim meçi
  • 383. Mauser kasaturası
  • 384. Hamidiye süvari alaylarına mahsus