Adnan Menderes'in 'İstanbul'u Fethediyoruz' Diye İmara Başlayıp Onlarca Cami ve Tarihi Eseri Yıktığını Biliyor muydunuz?

Menderes'in İstanbul'un trafiğini rahatlatmak adına başlattığı çalışmalar neticesinde devlet arşivlerinden çıkan belgelere bakıldığında aslında büyük bir kıyım yapıldığı ortaya çıkar.

Karaköy meydanında yapılan yıkımlar, 1958 Ara Güler

İmar çalışmaları gereğince belirli güzergahlar üzerinde kalan yapı ve arsalar istimlak edilir ve ardından tek tek yıkılır. Bu yerlerin listesi şöyle:

Mesela Oruç Gazi İsmail Ağa Camii (1491) ...

Camcılar Mescidi (1494)...

Pertevniyal Valide Sultan Camii (1869) her ne kadar günümüze taşındıysa da camiye ait sebil, meydan gibi birçok şey ortadan kaldırılır.

Osmanlı Devleti'nin ahşap ilk ve tek camisi Karaköy Camii'nin (15. yy.) kaderi ise daha kötü; çünkü bu yapı yol yapılacak güzergahta dahi olmamasına rağmen Menderes yıkımından nasibini alır.

Kıyım camilerle sınırlı kalmaz, fotoğrafta Murad Paşa Külliyesi Hamamı'nın (15. yy.) yıkılışını görüyorsunuz.

Molla Çelebi (1584) ve Köprübaşı Hamamları (1555) ..

Yıkım işleri ne yalnızca İstanbul ile ne de trafik güzergahı ile sınırlı kalır. Kanuni'nin Mimar Sinan'a inşa ettirdiği Çorlu'daki külliye ve caminin yıktırılması mimarları ayağa kaldırır.

Karaköy Meydanına Yıkımlar 1958

Bunların yanında içeriğe sığmayacak kadar fazla eser gerek İstanbul gerekse farklı şehirlerde yıkılır...

 İşte Menderes döneminde İstanbul'da yıktırılan cami ve mescitlerden bazıları:

1- Murat Paşa Camisi

2- Oruç Gazi Camisi

3- Çakır Ağa Camisi

4- Kazasker Abdurrahman Camisi

5- Süheyl Bey Camisi

6- Karaköy Camisi/Mescidi

7- Nusretiye Camisi

8- Alaca Mescidi

9- Karabaş Mustafa Ağa Camisi

10- Fatma Sultan Camisi

11- Mimar Ayas Camisi

12- Hatuniye Mescidi

13- Sirmert Çavuş Camisi

14- Haftani Camisi

15- Çivici Limanı Mescidi

16- Camcılar Camisi/Mescidi

17- Baba Hasan Âlemi Camisi

18- Karagöz Mescidi,

19- Şücaeddin Camisi,

20- Şebsafa Kadın Camisi,

21- Tüfenkhane Mescidi

22- Zeytinciler Mescidi

DP'nin, “yol yapıyoruz, kavşak yapıyoruz, meydan açıyoruz“ diyerek 1950'lerde buldozerlerle yıkıp yok ettiği çok sayıda han, hamam, çeşme, türbe, cami ve mescit gibi tarihi eserlerden bazıları şöyle:

Murad Paşa Hamamı, Beyazid Hamamı, Fatih Külliyesi'nin Akdeniz Medreseleri, Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi ve Sıbyan Mektebi, Simkeşhane ve Hasanpaşa Hanı'nın bir kısmı, tarihi surların yola denk gelen bölümleri, Galata Sur Burcu, Karabaş Hamamı, Karabaş Camisi, Kılıç Ali Paşa Camisi Dükkânları, Müşirlik Dairesi, Tophane Çeşmesi, Sanayi Kışlası, II. Abdülhamit Çeşmesi, Mecidiye Kasrı, Nusretiye Camisi Sebili, Çivici Limanı Mescidi, Süheyl Bey Camisi, Hatuniye Mescidi, II. Ahmet Paşa Kütüphanesi, Ahmet Paşa Türbesi, Fındıklı Hamamı, Yusuf Paşa Sebili, Ebussud Efendi Çeşmesi, Ali Paşa Çeşmesi, Kabataş Limanı, Esad Mehmet Efendi Çeşmesi, Silahtar Yahya Efendi Çeşmesi, Saadettin Efendi Çeşmesi, Emin Ağa Sebili, Dolmabahçe Camisi'nin Avlu Muvakkithanesi, Dolmabahçe Tiyatrosu ve Istab-ı Amire, Şirmert Çavuş Camisi, Sirmert Çavuş Çeşmesi, Çavuş Çeşmesi, Tevekkül Hamamı, Yusuf Paşa Çeşmesi, Haftani Camisi, Murat Paşa Camisi, Aksaray Çeşmesi, Aksaray Karakolu, Horhor Hamamı, Oğlanlar Tekkesi, Çakır Ağa Camisi ve Çeşmesi, Ebubekir Paşa Mektebi, Camcılar Camisi, Valide Çeşmesi, Valide Türbesi, Baba Camisi, Ankaravi Mehmet Efendi Medresesi, İbrahim Paşa Hamamı, Gürcü Mehmet Çeşmesi, Ebul Fazıl Mahmut Efendi Medresesi, Ahmet Paşa Çeşmesi, Mimar Ayas Camisi, Sebil, Kırk Çeşmeler, Katip Çelebi Mezarı, Hasan Paşa Çeşmesi, Şücaeddin Camisi, Şebsafa Kadın Camisi, Yaver Ağa Çeşmesi, Beşiktaş Hamamı, Beyhan Sultan Sarayı… Liste uzayıp gidiyor.