Haberler

Tarihte Bugün – 10 Şubat

OLAYLAR

1074 - Divânu Lügati't-Türk; Türk kültürünün ilk Türkçe dilinde yazılan sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazımı sona erdi. (25 Ocak 1072'de başladı.)
1763 - Büyük Britanya Krallığı, Fransa ve İspanya arasında Paris Antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşları sona erdi.
1828 - Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanı arasında Türkmençay Antlaşması imzalandı.
1840 - I. Victoria ile Prens Albert, Saint James Sarayı şapelinde evlendiler.
1863 - Alanson Crane, yangın söndürücüsünün patentini aldı.
1916 - Alman İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında Dogger Bank Muharebesi gerçekleşti.
1931 - Yeni Delhi, Hindistan'ın başkenti oldu.
1933 - Madison Square Garden'daki (New York) boks maçında Primo Carnera, Ernie Schaaf'ı 13. roundda nakavt etti, Schaaf öldü.
1937 - Meteoroloji Genel Müdürlüğü kuruldu.
1946 - Güney Amerika Şampiyonası, Arjantin'in şampiyonluğu ile sona erdi.
1947 - İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya, Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.
1947 - Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları, Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.
1950 - Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin dâvâsı sona erdi: Behice Boran ve Niyâzi Berkes, üçer ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
1953 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde, Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın Sevgi Öncesi adını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.
1954 - Kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, Genel Başkanlığa Ahmet Tahtakılıç seçildi.
1956 - Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.
1958 - İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan, gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.
1962 - Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; SSCB semalarında düşürülen ABD casus uçağı U-2'nin pilotu Francis Gary Powers, Rus casus Rudolf Abel ile takas edildi.
1969 - ABD 6. Filosuna bağlı gemiler, İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.
1971 - Mehmet Ali Aybar, ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.
1979 - Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesi'nde, Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bir bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
1980 - Tariş olayları:8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.
1981 - Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı, 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.
1981 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.
1987 - Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, Cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.
1992 - Boksör Mike Tyson, Amerika zenci güzeli Desiree Washington'a tecavüz suçundan mahkûm oldu.
1993 - "Yorgun Savaşçı" filmi, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film, devlet televizyonu tarafından çekilmiş ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar, filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.
1995 - Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'te iptal etti.
1996 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, Garry Kasparov'u yenmeyi başardı.
1998 - Fransa'da sinema dalında düzenlenen Sadoul Ödülü'nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı "Masumiyet" adlı film kazandı.
2006 - 2006 Kış Olimpiyatları, Torino'da (İtalya) başladı.
2006 - Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davadan dolayı yeni Türk Ceza Kanununa göre yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri göz önüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkûm etti.
2015 - 3 kişinin katledildiği Chapel Hill saldırısı vuku buldu.

DOĞUMLAR

1775 - Ádám Récsey, Macar politikacı ve general (ö. 1852)
1775 - Charles Lamb, İngiliz deneme yazarı (ö. 1834)
1785 - Claude-Louis Navier, Fransız fizikçi (ö. 1836)
1791 - Francesco Hayez, İtalyan ressam (ö. 1882)
1890 - Boris Pasternak, Rus şair, yazar ve 1958 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1960)
1894 - Harold Macmillan, İngiliz siyasetçi ve 1957-1963 arası Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1986)
1897 - John Franklin Enders, Amerikalı tıp bilimcisi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1985)
1899 - Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (ö. 1982)
1911 - Rebii Erkal, Türk futbolcu ve antrenör (ö. 1985)
1922 - Árpád Göncz, Macar profesör ve siyasetçi (ö. 2015)
1936 - Ayşe Nana, Ermeni asıllı Türk-İtalyan oyuncu ve dansçı (ö. 2014)
1938 - Muharrem Dalkılıç, Türk atlet ve spor yöneticisi
1939 - Enver Ören, Türk iş adamı, akademisyen ve İhlas Holding'in kurucusu (ö. 2013)
1940 - Güven Önüt, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2003)
1943 - Atilla Pakdemir, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1944 - Refik Durbaş, Türk şair
1945 - Ömer Naci Soykan, Türk felsefeci ve akademisyen
1952 - Marco Aurélio Moreira, Brezilyalı futbolcu
1957 - Oya Aydoğan, Türk oyuncu (ö. 2016)
1962 - Cliff Burton, Amerikalı müzisyen ve Metallica'nın bass gitaristi (ö. 1986)

VEFATLAR

1162 - III. Baudouin, Kudüs Kralı (d. 1130)
1242 - Shijō, Japon İmparatoru (d. 1231)
1755 - Montesquieu, Fransız yazar (d. 1689)
1837 - Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazar (d. 1799)
1852 - Rainiharo, Madagaskarlı siyasetçi
1868 - David Brewster, İskoç bilim adamı, mucit ve yazar (d. 1781)
1918 - II. Abdülhamid, Osmanlı'nın 34. padişahı (d. 1842)
1923 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1845)
1932 - Edgar Wallace, İngiliz romancı ve senarist (d. 1875)
1947 - Muhsin Sabahattin Ezgi, Türk besteci ve gazeteci (d. 1889)
1948 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (d. 1898)
1958 - Nezihe Muhiddin, Osmanlı-Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar ve kadın hakları savunucusu (ö. 1898)
1960 - Mustafa Sabri Baysan, Türk siyasetçi (d. 1887)
1971 - Leyla Atakan, Türk siyasetçi (d. 1925)
1973 - Nevzat Pesen, Türk sinema yönetmeni (d. 1924)
1975 - Hüseyin Ataman, Türk asker ve siyasetçi (d. 1900)
1979 - Edvard Kardelj, Yugoslav devrimci ve siyaset adamı (d. 1910)
2005 - Fahrettin Kırzıoğlu, Türk akademisyen ve Türkolog (d. 1917)
2006 - J Dilla, Amerikan rapçi ve prodüktör (d. 1974)
2006 - Robert Bruce Merrifield, Amerikalı biyokimyager ve akademisyen (d. 1921)
2009 - Hüdai Aksu, Türk ses sanatçısı (d. 1948)